1 Ocak 2019 Salı

FEDORA - (1978)

FEDORA

Billy Wilder'ın yönettiği bu gizemli -ve hatta zalim- dramın başrollerinde William Holden, Martha Keller ve Hildegard Knef var.

Filmin senaryosunu Tom Tryon'ın bir öyküsünden Billy Wilder ve I.A.L. Diamond yine birlikte uyarlamışlar. Senaryo her zamanki gibi Wilder'ın mizahını, dram yaratmadaki yeteneğini, diyaloglardaki ustalığını; akıllara kazınan ana karakterler ve iyi yazılmış, fonksiyonel yan karakterler içeriyor.

Bağımsız yapımcı Barry Detweiler Tolstoy'un Anna Karenina'sını filme uyarlamak istemektedir. Geçmişte bir prodüksiyon asistanıyken kısa bir ilişki yaşadığı efsanevi oyuncu Fedora'nın ana karakteri oynamasını arzulamaktadır. Fedora mucizevi bir şekilde gençliğini korusa da Korfu adasında inzivaya çekilmiştir. Barry adaya gelir ve Fedora'ya ulaşmaya çalışır ancak Fedora'nın kaldığı evin sahibesi Kontes Sobryanski ve doktor Vando onu hep engellerler. Barry bir yandan Fedora'ya ulaşmak bir yandan da bu gizem perdesini aydınlatmaya çalışır.

Açıkçası Fedora Billy Wilder, William Holden, flashbackler ve yaşlanan efsanevi bir Hollywood aktristini içerdiğinden tematik olarak Wilder'ın klasik filmi Sunset Boulevard'ı andırıyor.

Filmin William Holden'ın başı çektiği oyuncu kadrosunda bulunan Martha Keller, Hildegard Knef, Jose Ferrer, Frances Sternhagen ve Gottfried John hepsi rollerinin hakkını vermişler. Michael York ve Henry Fonda da filmde kısaca görünüyorlar. Bu arada filmin iki ana kadın karakteri için başta Wilder'ın aklında Marlene Dietrich ve Faye Dunaway varmış. Gerçekleşse izlemesi ilginç olurdu ama ne diyelim, sağlık olsun...

Billy Wilder'ın 70'li yıllarda değişmeye başlayan Hollywood stüdyo sistemine karşı kızgınlığını da filmdeki birkaç replikte hissediyoruz. "It's a whole different business now. The kids with beards have taken over. They don't need scripts, just give 'em a hand-held camera with a zoom lens."[kabaca çevirirsem: "Artık tamamen farklı bir iş oldu. Sakallı çocuklar (Hollywood'u) devraldı. Senaryoya ihtiyaçları yok, onlara sadece zoom lens takılı bir el kamerası versen yeter.]

Son birkaç filmi ticari ve eleştirel açıdan başarısız olmuş olan yaşlı ve usta yönetmen, acaba Hollywood tarafından unutulduğunu, gözden çıkarıldığını düşünmeye başlamış olabilir mi? Norma Desmond ya da Fedora gibi?.. Maalesef bu düşüncenin sağlam temelleri var. Wilder kapı kapı dolaştığı Hollywood stüdyolarından filmine istediği finansal desteği bulamamış ve Alman yapımcılarla(o zamanlar Batı Almanya) anlaşmaya varmış.

Film 1978'de Cannes'da gösterildikten sonra Amerika ve Avrupa'da çok az sayıda sinemada gösterime girmiş ve hem gişe de hem de eleştirel açıdan başarılı olamamış; eski usûl bulunmuş. Ve maalesef usta yönetmen bu filmden sonra sadece bir film daha (Buddy, Buddy) çekebilmiş.

Fedora iyi yazılmış senaryosu, Wilder'ın yönetimi ve usta oyuncularının performanslarıyla merakla izlenen iyi bir film.

İlgilisine...



RAIDERS OF THE LOST ARK - PLAN-PLAN KAMERA VE KURGU ANALİZİ

RAIDERS OF THE LOST ARK (INDIANA JONES) - PLAN-PLAN KAMERA VE KURGU ANALİZİ

Kendimi teknik açıdan geliştirebilmek için sevdiğim filmleri DVD’den video dosyasına çevirip(rip edip) kurgu programına koyarım. Ardından filmdeki her kesmeyi tespit edip kurgu programında ben de keserim. Tüm bu işlem bitince filmi plan-plan, kare-kare izleyip incelerim.

Bu işlemi çocukluğumun filmi Raiders of the Lost Ark (Kutsal Hazine Avcıları)'a uygulamak üzereyken bu analizi kalıcı kılmak amacıyla belgelendirmek istedim.

Kendim için hazırladığım bu çalışmadan belki sinema öğrencileri, sinefiller, filmin hayranları vs. bir fayda çıkarabilirler.

İlgilisine...

Özgür Çetimen

Çalışmayı aşağıdaki linklerden indirebilirsiniz.

Link-1

Link-2

(Bilgi: Dosyayı İnternete koymadan önce virüs taramasından geçirdim.)


Not: Ayrıca daha önce Alfred Hitchcock'un North by Northwest adlı filmi ve Agatha Christie's Poirot adlı televizyon dizisinin Chocolate Box isimli bölümü için de bu belgelendirmeyi yapıp, bu blog'da paylaşmıştım.