THE EMIGRANTS (Utvandrarna) & THE NEW LAND (Nybyggarna)
Jan Troell'in yönettiği, sinematografisini üstlendiği, kurguladığı bu destansı filmlerin senaryosunu Vilhelm Moberg'in Göçmen serisi romanlarından Jan Troell ve filmin yapımcısı Bengt Forslund birlikte uyarlamışlar.
Filmde İsveç'in Smaland bölgesinde yaşayan bir grup insanın 1844 yılında Amerika'nın Minnesota eyaletine göç etme macerasına ve orada yaşadıklarına tanıklık ediyoruz.
The Emigrants'ın ilk yarısı karakterlerimizin göç etmek için sebepler edinişine, ikinci yarısı ise karakterlerimizin zorlu okyanusu aşma mücadelesine ve gemide yaşadıklarına yoğunlaşıyor. Filmin finalinde ise göçmenlerimiz hayal ettikleri topraklarına ulaşıyorlar.
İkinci film olan The New Land ilk filmin bittiği yerden başlıyor. Karl Oscar eşi Kristina ve çocuklarını alarak işaretleyip sahiplendiği araziye doğru yolculuğa çıkar. Bu filmde göçmenlerin yeni ülkelerinde yeni hayatlarını kurmalarını, birbirleriyle olan ilişkilerini, karşılaştıkları zorlukları, kayıplarını, değişimlerini, yalnızlıklarını, duygusal ve tarihi açıdan çatışmalarını izliyoruz.
Bu iki film kanımca sinema tarihinin en başarılı roman(lar) uyarlamaları arasındalar. Gerçi iki ayrı film olarak gösterime girseler de onlara tek film gözüyle bakabiliriz. Çünkü ikinci film ilkinin kaldığı yerden devam ediyor ve aynı oyuncularla aynı zamanda çekilmiş. Sadece uzun sürelerinden ötürü ikiye bölünmüş. Bu epik uyarlamanın ilk filmi olan The Emigrants 192 dakika, ikinci film The New Land ise 202 dakika. Süreleri uzun olsa da belirtmeliyim ki izlerken bir dakika dahi sıkılmadım.
Filmin başrollerinde Liv Ullmann ve Max von Sydow var. İkisi de karşılıklı olarak oyunculuk yeteneklerini döktürüyorlar. Liv Ullmann'ın performansı unutulmaz, hayatının oyunculuğunu sergilemiş.(Röportajlarında kendisi de böyle düşündüğünü söylüyor). Ayrıca filmin yardımcı oyuncuları da rollerinde çok başarılılar. Özellikle Eddie Axberg, Allan Edwal, Monica Zetterlund ve Pierre Lindstedt. (Küçük bir anekdot olarak Eddie Axberg'in aynı zamanda filmin ses departmanında da çalıştığını belirteyim.)
Jan Troell'in hassasiyeti yönetimine, kamerasına, kurgusuna ve tüm oyuncularının performanslarına yansımış. Yönetmen kamerasıyla detayları, karakterlerinin duygularını ve o insanların hayatlarının ritmini çok güzel yakalamış. Şiir gibi bir film(ler).
Filmin set tasarımı ve kostüm tasarımı da bir hayli detaylı ve özenli. Filmin sanat yönetmeni P.A. Lundgren, kostüm tasarımcısı ise Barry Lyndon ile Oscar kazanan Ulla-Britt Söderlund.
Son bir anekdot olarak The Emigrants 1972 yılında En İyi Yabancı Film, 1973 yılında ise En İyi Film, Yönetmen, Kadın Oyuncu ve Uyarlama Senaryo dallarında Oscar ödülüne aday olurken ikinci film The New Land de aynı yıl En İyi Yabancı Film dalında Oscar'a aday gösterilmiş. Bu durum Oscar tarihinde bir ilk ve tek. Kanımca Akademi Max von Sydow'un performansını atlamış, keza filmin sinematografisini de...
Bu filmleri ilk izlediğim zaman hazine bulmuş gibi olmuştum. Çünkü beni sinematik açıdan üst düzey bir yolculuğa çıkartmışlardı. Açıkçası günümüzde bu türde, kalitede ve sürelerde filmlerin artık beyaz perdeyle buluşması çok zor gibi görünüyor.
İlgilisine...
